23 Haziran 2013 Pazar

GACI Kelimesinin Kökeni

Türkiye Türkçesinde "kadın,dost,metres,sevgili" anlamlarıyla kullanılan "gacı" kelimesinin çeşitli şive ve ağızlarda "ağabey,hanım,küçük kardeşi" gibi anlamlarına da rastlanır. Çeşitli şive ve ağızlarda geçen "kada, kadı,kadi" gibi kullanımlar "yenge,ağabey,küçük kardeş" gibi anlamlarıyla kıyaslanınca "gacı" kelimesinin eski Türkçedeki "ka"  köküyle bağlantılı olduğu ortaya çıkıyor. Bu durumda "gacı" "ka+açı(abla)" şeklinde ortaya çıktığı savunulabilir.


ÜLTİMATOM nedir?

Devletlerarası yazılı haberleşmeye dayalı ilişkilerden en şiddetlisi olarak tanımlanır. Olası anlaşmazlık halinde taraflardan biri, belli bir gün ve saat belirtir, bu zamana kadar gerekli ve tatmin edici açıklamayı karşı taraftan talep eder, aksi takdirde öngördüğü tedbirleri alacağını belirtir.

Ültimatom, aynı zamanda içinde savaş tehdidi de taşır. Eğer reddedilirse sıcak çatışma beklenebilir. Diplomasi tarihinde sayısız ültimatom şeklinde değerlendirilebilecek gelişme yaşanmış ve bir kısmı savaşla neticelenmiştir.

Empati ve Sempati

Empati bilişsel veya duygusal-bilişsel bir sü­reçtir. Bireyin kendini bir başkasının yerine koyabilme ve onun perspektifiyle olaylara yaklaşabilme çabasıdır diyebiliriz.

Empati ile sempatinin birbirine ne kadar ben­zediği ihtilaflı bir meseledir. Bundan da öte­de, diğer kişinin neler hissettiği ortamdan, doğrudan doğruya gözlemden veya bilgi al­mak yoluyla öğrenilebilir. Bu kavram diğer ki­şinin duygusal durumunun "empati yapan" ki­şide yeni bir duygu açığa çıkmasına sebep olma durumunu kapsamaz.

Duygusal bilişsel empati,"kendini başkasının yerine koyma"nın doğal neticesidir. Eğer sözkonusu yardım diğer kişide negatif hisleri ortadan kaldıracak ise o kişiye yapılacak yardımla alakalıdır. Ancak son çalışmalara göre, eğer empati yapacak kişinin tek motivasyonu "negatif hislerden kurtarmak" ise, bunu diğerine yardım ederek yapmak yanında mevcut ortamdan kaçarak da sağlayabilir. Hatta ikincisi daha etkili olur.

Sempati bir insanın bir başkasının iyiliğini iste­me, onun iyiliği ile ilgilenme durumu olarak görülebilir. Empati sempatinin karşılığı mıdır, bunu tam olarak söyleyemeyiz, zira bir insan diğer bir İnsana sempati duyabilir ve bu diğer kişi herhangi bir benzeri duygu taşımıyor ola­bilir.






Koku Yorgunluğu

Aynı ortamda uzun süre kaldığımızda bazı seslerin ayırdına varamamaya başlarız. Hislerimiz algıda seçici olduğundan kulağımız yalnızca belli bir aralıktaki sesleri duymak için programlanmıştır. Aynı şekilde burnumuz da belli durumlarda seçici davranır. Annemiz yemek hazır diye seslenince büyük heyecanla mutfağa gireriz, bizi kendimizden  geçiren o enfes yemek kokusu sadece birkaç dakika sonra artık hissedilmez olur. Aynı şekilde kötü bir koku da zamanla bizim için "kaybolur". Bilim adamları bunu "koku yorgunluğu" olarak adlandırıyor. Ne büyük nimet olduğunu düşünmekse bize kalıyor!

GAKGOŞ Kelimesinin Kökeni

Gakgoş kelimesi aslında Elazığda ortaya çıkan ve sadece burada kullanılan bir kalıp değildir. Çeşitli şekillerde olmak üzere Anadolunun ve aynı zamanda Türklerin yaşadığı bölgelerin birçoğunda kullanılmaktadır (ka,kang,kangdaş,keke,gako). Türkiye Türkçesinde birçok ağızda,özellikle Güneydoğu, isimler kısaltılarak son hecesine -o eklenir (memo,selo,musto,eşo,alo,haso).

Gakgoş kelimesini incelerken Türkmen Türkçesindeki kaka (baba) ve Azerbaycan Türkçesindeki gağa (ağabey) kullanımlarını hatırlayalım.